Cytadela - Atrakcja Poznania

Cytadela – wyjątkowe miejsce na mapie stolicy Wielkopolski

Jeśli masz ochotę na zanurzenie się w zieleni największego parku położonego w Poznaniu, gdzie bogata historia i sztuka doskonale ze sobą współgrają, to Cytadela Poznań jest ku temu idealnym miejscem.

Cisza i spokój, jakie tu panują, mimo usytuowania w centrum półmilionowego miasta, przyjemnie nastrajają, a wszechobecna natura pozwala na relaks. Miłośnicy aktywnego spędzania czasu znajdą tutaj miejsce do różnorodnych aktywności. Dla pasjonatów historii odwiedzenie malowniczego, położonego na wzgórzu Parku Cytadela będzie nie lada gratką.

Cytadela – burzliwa historia największego fortu artyleryjskiego w Europie

Historia Cytadeli w Poznaniu jest niezwykle fascynująca, a sama Cytadela pamięta czasy pruskie. Po kongresie wiedeńskim, na którym dokonano podziału Księstwa Warszawskiego, Poznań został stolicą Wielkiego Księstwa Poznańskiego pod panowaniem Prus. Doskonałe położenie strategiczne sprawiło, że podjęto decyzję o wzniesieniu fortu na Wzgórzu Winiarskim. W 1828 roku po wysiedleniu wsi Winiary i Bonin ruszyły prace nad budową fortu. W 1842 roku Fort Winiary ściśle otaczał centrum miasta i spełniał funkcję fortyfikacji poligonalnej. W związku z rozwojem techniki wojennej w latach 70. XIX w. utworzono pierścień umocnień znajdujących się od 2 do 5 km od Fortu Winiary, co pozwoliło na stworzenie mocnej Twierdzy Poznań.

W czasie Powstania Wielkopolskiego polscy żołnierze po trzech dniach walki zdobyli Fort Winiary. Później stacjonowały tu polskie wojska łączności – działała tu stacja nasłuchowa wykorzystująca radiostację o dużej mocy. W latach 30. XX wieku w Cytadeli prowadzono kursy kryptologiczne dla studentów lokalnego uniwersytetu. Wśród nich byli ci, którzy później złamali legendarną tajemnicę Enigmy.

W 1939 roku Cytadelę zajęły oddziały niemieckie. Fort stanowił ostatni punkt oporu przed nacierającą Armią Czerwoną w lutym 1945 r. Zwycięski atak był okupiony znacznymi zniszczeniami starych murów.

W 1946 roku pośród ruin Fortu Winiary miała miejsce ostatnia w Polsce publiczna egzekucja. Przez powieszenie stracono nazistowskiego zbrodniarza Arthura Greisera. Polskie radio transmitowało jej przebieg. Do dzisiaj zachował się niemy czarno-biały film pokazujący to wydarzenie. Dziesiątki tysięcy osób przybyły, by zobaczyć koszmarne widowisko.

W latach 60. powstał pomysł, by na obszarze zniszczonego Fortu Winiary stworzyć park. Na początku nosił on niechlubną nazwę Park-Pomnik Braterstwa i Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Dopiero w 1992 roku nazwę zmieniono na Park Cytadela.

Park Cytadela – miejsce zdecydowanie warte odwiedzenia

Park Cytadela o powierzchni 100 ha jest największym parkiem w stolicy Wielkopolski. Jest przy tym wyjątkowym miejscem położonym na stokach fortecznych, z których roztacza się widok na Poznań. Z Cytadeli do centrum miasta można dotrzeć po niecałej godzinie spaceru. Ta oaza spokoju uznana w 2008 roku za pomnik historii ma do zaoferowania wiele miejsc rekreacyjnych, spacery po dobrze przygotowanych i utwardzonych ścieżkach, tajemnicze zielone zakątki oraz niesamowite dzieła sztuki doskonale prezentujące się w plenerze. Warto spędzić tu dłuższy czas podczas pobytu w Poznaniu, a po powrocie odpocząć wkomfortowym pokoju hotelowym.

Znajdziesz tutaj malownicze mury będące pozostałościami po budynkach Cytadeli oraz interesujące wystawy i ekspozycje, które mogą zainteresować nie tylko miłośników militariów. System map i elementów orientacyjnych pozwala łatwo zlokalizować największe atrakcje Cytadeli Poznań.

Poddaj się malowniczemu klimatowi tego miejsca

W parku jest kilka szczególnych miejsc, które warto odwiedzić w ciepłe dni.

• Rosarium – znajduje się w północnej części parku; ma położony pośrodku staw i urzeka wielobarwnymi pachnącymi kwiatami, a na szczególną uwagę zasługują kwitnące wiśnie Kanzan.

• Ogród kwiatów letnich – najlepiej oglądać go w pełni rozkwitu wczesnym latem.

• Ogród Wodny – urokliwe i spokojne miejsce doskonałe na spacer po Cytadeli; to staw otoczony zielenią i alejka z wygodnymi ławeczkami, co w połączeniu skłania do spokojnej chwili zadumy.

• Dzwon Pokoju – znajduje się obok największej parkowej polany. To nietypowy pomnik z 1985 r. zamontowany na dwóch betonowych słupach. Miał upamiętniać wystąpienie gen. Jaruzelskiego na uroczystej sesji ONZ. Budowę pomnika zakończono już po miesiącu i w tym samym roku zabrzmiał po raz pierwszy. Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych można go usłyszeć nawet z odległości 10 km.

Pomniki przeszłości i ślady pamięci znajdujące się w Parku Cytadela

Większość osób kojarzy Cytadelę jako miejsce wypoczynku i rekreacji, nie da się jednak zapomnieć o burzliwej historii, która w wielu miejscach odcisnęła swój ślad.

Park Cytadela jest miejscem wiecznego spoczynku poległych powstańców wielkopolskich, żołnierzy z różnych krajów oraz „zwykłych” mieszkańców Poznania. Cmentarze znajdują się na zboczach Wzgórza.

Mimo zniszczeń wojennych i powojennej rozbiórki murów Fortu Winiary do dziś można jeszcze znaleźć ocalałe fragmenty fortyfikacji. Ceglane mury umocnień wkomponowane w zielone zakątki Parku Cytadela znajdują się głównie przy wejściu do parku od strony ul. Szelągowskiej lub wzdłuż cmentarzy.

Na terenie Cytadeli działa Muzeum Uzbrojenia prezentujące bogatą ekspozycję związaną z historią walk w 1945 r. Można tu obejrzeć ekspozycję wewnętrzną w ocalałych budynkach Fortu i część plenerową m.in. z działami artyleryjskimi, samolotami oraz pojazdami wojskowymi.

Muzeum Armii „Poznań” jest w całości poświęcone jej historii i mieści się w estakadzie Małej Śluzy Fortu Winiary. Jest ono jedną z dwóch instytucji tego typu funkcjonujących w Parku Cytadela.

Na południowym stoku Parku Cytadela stoi monumentalny obelisk upamiętniający żołnierzy Armii Czerwonej poległych w 1945 roku w walkach o wyzwolenie Poznania.

Spotkanie z wyjątkowymi dziełami sztuki w Parku Cytadela

W 2002 r. z okazji 750-lecia lokacji Poznania powstała największa rzeźba plenerowa autorstwa Magdaleny Abakanowicz, znanej polskiej rzeźbiarki. Ta instalacja umieszczona w Parku Cytadela składa się ze stu dwunastu ponad dwumetrowych pozbawionych głów postaci odlanych z żeliwa. Grupa antropomorficznych figur nazwanych „Nierozpoznani” robi ogromne wrażenie. Kolejna ciekawa rzeźba to „Ziarno. Epitafium Życia” Andrzeja Banachowicza, która powstała w 2009 r., czy rzeźby pochodzące z lat 70., m.in. „Gimnastyczka”, „Kosmonauta”, „Niedziela”, „Płaczący kamień”, „Piast i Rzepicha” czy „Skrzydlaty”. Spacerując po Parku Cytadela, możesz natknąć się na ponad 20 rzeźb plenerowych wkomponowanych w naturę.

Park Cytadela (Obszar Natura 2000) jest ostoją zieleni, gdzie występują rzadkie gatunki roślin oraz bogata fauna (m.in. to jedna z największych ostoi nietoperzy). Spacery (po ścieżkach przystosowanych dla osób z niepełnosprawnościami), przejażdżki rowerowe, jazda na rolkach, pikniki na zielonej trawie czy plac zabaw dla dzieci tworzą idealne miejsce na rodzinne spędzanie czasu, wypoczynek i relaks.